Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης
Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης κύησηςΟ διαβήτης κύησης (gestational diabetes) είναι ο διαβήτης που εμφανίζεται αποκλειστικά στην κύηση σε γυναίκες που δεν έχουν ιστορικό διαβήτη.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ο πλακούντας παράγει ορμόνες που βοηθούν το έμβρυο να μεγαλώσει. Οι ορμόνες αυτές κάνουν πιο δύσκολη τη δράση της ινσουλίνης στο σώμα (προκαλούν αντίσταση στην ινσουλίνη). Στις γυναίκες με διαβήτη κύησης το πάγκρεας δεν μπορεί να αντεπεξέλθει σε αυτές τις αυξημένες ανάγκες, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.
Πόσο συχνός είναι ο διαβήτης κύησης
Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται συνήθως μετά το δεύτερο τρίμηνο κύησης και είναι πολύ συχνός (2 στις 10 εγκύους θα εμφανίσουν διαβήτη κύησης).
Παράγοντες κινδύνου
Έχετε αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξετε διαβήτη κύησης στις εξής περιπτώσεις:
- Ηλικία άνω των 35 ετών
- Αυξημένος δείκτης μάζας σώματος BMI≥30
- Ιστορικό προ-διαβήτη
- Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
- Είχατε μωρό με αυξημένο βάρος ≥5 Kg
- Είχατε διαβήτη σε προηγούμενη κύηση
- Ιστορικό ανεξήγητου εμβρυϊκού θανάτου
- Οι γονείς σας ή τα αδέλφια σας έχουν διαβήτη
- Υπερβολική αύξηση βάρους στην εγκυμοσύνη
- Πολύδυμη κύηση
Διάγνωση διαβήτη κύησης
1ο τρίμηνο κύησης
Κάθε γυναίκα πρέπει να ελέγχεται στο πρώτο τρίμηνο της κύησης με έλεγχο σακχάρου νηστείας (ή γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης). Εάν το σάκχαρο νηστείας είναι >92 mg/dl, η έγκυος θεωρείται ότι πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη (κύησης ή προϋπάρχοντα, ανάλογα με τα επίπεδα του σακχάρου) και πρέπει να συμβουλευτεί άμεσα ενδοκρινολόγο για την έναρξη κατάλληλης αγωγής.
24-28 εβδομάδες κύησης
Η καμπύλη σακχάρου αφορά τη μέτρηση του σακχάρου σε νηστεία, 1 και 2 ώρες μετά τη λήψη 75 γρ. γλυκόζης Πριν από τη διενέργεια της καμπύλης η έγκυος πρέπει να καταναλώνει ελεύθερα υδατάνθρακες τουλάχιστον για τις τρεις προηγούμενες ημέρες. Εάν έστω και μια τιμή σακχάρου είναι ίση ή μεγαλύτερη με τα θεσπισμένα όρια, τότε μπαίνει η διάγνωση διαβήτη κύησης.
Τι επιπτώσεις έχει ο διαβήτης κύησης
Οι περισσότερες γυναίκες που αναπτύσσουν διαβήτη κύησης που είναι καλά ρυθμισμένος έχουν υγιή μωρά.
Κάποιες όμως φορές μπορεί να υπάρχουν σοβαρά προβλήματα, ιδιαίτερα αν δεν γίνει έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση. Αν τα επίπεδα σακχάρου είναι πολύ υψηλά, το έμβρυο παράγει περισσότερη ινσουλίνη που αυξάνει τον κίνδυνο να είναι υπερβολικά μεγάλο και να εμφανίζει μακροσωμία (>4 Kg βάρος γέννησης) , να χρειαστεί καισαρική τομή ή να έχει προβλήματα μετά τη γέννησή του (π.χ. υπογλυκαιμία, αναπνευστική δυσχέρεια). Επίσης, σε περιπτώσεις αρρύθμιστου διαβήτη κύησης μπορεί να εμφανισθούν σοβαρά προβλήματα στην έγκυο (π.χ. ανάπτυξη προεκλαμψίας, πρόωρος τοκετός).
Πώς διαφοροποιείται η φροντίδα της εγκύου με διαβήτη κύησης
Αν εμφανίσετε διαβήτη κύησης η παρακολούθηση της εγκυμοσύνης γίνεται συνδυαστικά από μαιευτήρα, ενδοκρινολόγο και διαιτολόγο.
Το σάκχαρο πρέπει να ελέγχεται κάθε πρωί πριν το φαγητό και μια ώρα μετά από κάθε μεγάλο γεύμα. Τα επίπεδα του σακχάρου πρέπει να είναι:
Το πρωί πριν το πρωινό <95 mg/dl
Μια ώρα μετά τα γεύματα <135 mg/dl
Οι τιμές αυτές μπορεί να διαφοροποιηθούν ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε εγκυμοσύνης.
Η πιο σημαντικές παρεμβάσεις στο διαβήτη κύησης είναι η υγιεινή διατροφή και η άσκηση. Συνήθως αυτά είναι αρκετά για τη ρύθμιση του διαβήτη κύησης. Σε κάποιες όμως περιπτώσεις, και παρά την καλύτερη δυνατή προσπάθεια, είναι απαραίτητο να ξεκινήσετε θεραπεία με χάπια ή ινσουλίνη.
Γυναίκες με διαβήτη κύησης χρειάζονται στενή υπερηχογραφική παρακολούθηση της ανάπτυξης του εμβρύου. Ο αρρύθμιστος διαβήτης κύησης μπορεί να προκαλέσει μακροσωμία (υπερβολική αύξηση του βάρους του εμβρύου) και αυξημένο αμνιακό υγρό.
Ο «δεκάλογος» της διατροφής στο διαβήτη της κύησης
- Αποφεύγουμε τα υποκατάστατα ζάχαρης π.χ σακχαρίνη καθότι δεν έχουμε επαρκείς πληροφορίες για την ασφάλειά τους στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
- Αποφεύγουμε γλυκά για διαβητικούς γιατί μπορεί να περιέχουν ουσίες που δεν είναι μελετημένες στην εγκυμοσύνη.
- Τρώμε λαχανικά και φρούτα, αλλά άγουρα και με μέτρο. Επιτρέπονται 2-3 μερίδες φρούτων την ημέρα.
- Αποφεύγουμε τους χυμούς και προτιμούμε τα φρούτα.
- Προτιμούμε ολικής αλέσεως προϊόντα όπως ψωμί, και ζυμαρικά.
- Τρώμε άπαχα κρέατα και διαλέγουμε κρέας που δεν έχει πέτσα όπως κοτόπουλο που ψήνουμε ή βράζουμε.
- Αποφεύγουμε τα λίπη και τις μαργαρίνες και προτιμούμε ελαιόλαδο για τη μαγειρική.
- Προτιμούμε γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά όπως άπαχο γάλα και τυρί χαμηλών λιπαρών.
- Οργανώνουμε τα γεύματά μας
- Ο στόχος μας είναι 3 βασικά γεύματα και 2-3 σνακ κάθε μέρα
- Προσπαθούμε να τρώμε κάθε 2-3 ώρες για να μην υπάρχουν μεγάλες διακυμάνσεις στη γλυκόζη αίματος
- Προτιμούμε τα φρέσκα ψάρια και αποφεύγουμε τα παστά, τηγανισμένα .
Πότε θα χρειαστεί φαρμακευτική θεραπεία
Μία στις πέντε γυναίκες με διαβήτη κύησης θα χρειαστούν θεραπεία με φάρμακα ή ινσουλίνη, σε συνδυασμό πάντα με υγιεινή διατροφή και άσκηση. Η ινσουλίνη είναι πολύ ασφαλής στην εγκυμοσύνη και δεν περνάει τον πλακούντα.
Φαρμακευτική θεραπεία συνήθως ενδείκνυται αν δεν έχετε ικανοποιητικά επίπεδα σακχάρου 1-2 εβδομάδες μετά την έναρξη υγιεινής διατροφής ή αν το έμβρυο είναι πολύ μεγαλύτερο από το αναμενόμενο ή αν έχετε αυξημένο αμνιακό υγρό.
Πότε πρέπει να γεννηθεί το μωρό
Ιδανικά θα πρέπει να γεννήσετε μεταξύ 38-40 εβδομάδων κύησης, ανάλογα βέβαια με το ιστορικό σας και τις ιδιαιτερότητες της εγκυμοσύνης σας.
Πρέπει να γεννήσω με καισαρική τομή;
Αν δεν υπάρχουν άλλοι παράγοντες από τη μητέρα ή το έμβρυο, ο διαβήτης κύησης από μόνος του δεν είναι λόγος για καισαρική τομή.
Μετά τον τοκετό
Παρακολουθούμε τα σάκχαρα για τις πρώτες 2-3 ημέρες μετά τον τοκετό με ελεύθερη δίαιτα. Αν είναι φυσιολογικά, σταματά ο καθημερινός έλεγχος σακχάρου και η διαβητική διατροφή.
Σε 6 με 8 εβδομάδες μετά τον τοκετό πρέπει να επαναλάβουμε την καμπύλη σακχάρου για να επιβεβαιώσουμε ότι δεν παραμένει κάποια διαταραχή στον μεταβολισμό της γλυκόζης. Αν το τεστ είναι φυσιολογικό τότε πρέπει να γίνεται έλεγχος του σακχάρου νηστείας (ή/και καμπύλη σακχάρου σε γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο) στους 6 μήνες και κάθε χρόνο μετά, καθώς υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2 στα επόμενα χρόνια.